4. Nukissiuutinik pingaarnernik tunisassiorneq
Nukissiuutinik pingaarnernik tunisassiorneq tassaavoq råolianik, naturgassinik, atajuartussanik nukissiuutinik aamma arrortinneqarsinnaanngitsunik eqqakkanik piiaaneq. Maanna Kalaallit Nunaanni taamaallaat atajuartussanik nukissiuutinik pingaarnernik, imeq atorlugu nukissiuutinit, seqernup qinngornerinit aamma eqqakkanik annermik arrotinneqarsinnaanngitsunit ikuallanneranniit kissamik tunisassiortarpoq.
1989-imi Nuummi eqqakkat ikuallanneqartalerput eqqakkat ikuallanneraniit kissaq atorneqartalernissaa siunertarineqarluni. Maanna kissaq eqqakkanit ikuallaavinneersoq Qaqortumi, Nuummi, Maniitsumi, Sisimiuni aamma Ilulissami atorneqartalernikuuvoq. Eqqakkat ikuallanneranniit kissaq Nukissiorfinnit pisiarineqartarpoq, ungasianiillu kissaq kissap aqqutaa atorlugu siaruarterneqartarluni.
Seqernup qinngorneri nukissiuutitut inuit namminneq atortarpaat. Taakkunanit innaallagiaq sinneqartoorut Nukissiorfinnit pisiarineqartarpoq, pilersuinikkut aqqut atorlugu. 2020-mi seqernup qinngorneri nukissiuutit nukissiuutini 0,1 pct.-init annikinnerusimavoq, suli nukissiuutinut paasissutissanut taakku ilanngunneqanngillat.
Titartagaq 14. Nukissiuutinik pingaarnernik tunisassiorneq
|
Najoqqutaq: Nukissiorfiit |
2020-mi pingaarnernik nukissiuutinik pilersuineq 1.652 TJ-uvoq, 2019-imi 1.578 TJ-ulluni 4,7 pct.-inik annikinnerusimasoq.
2020-mi pingaarnernik nukissiuutinik pilersuinerup 6 pct.-ii, kisitsisinngorlugit 103 TJ, eqqakkat ikuallanneranit kissamik tunisassiarineqarsimapput. Nukissiuutinik paasissutissani Nukissiorfiit kommunit ikuaallaviini kissap pisarisimasaat ilanngunneqarpoq.
2020-mi nukissiuutinit atajuartussanit imeq atorlugu nukissiuutinit 1.550 TJ pingaarnernik nukissiuutit 94 pct.-iannik tunisassiortoqarsimavoq. Taakkunani Kalaallit Nunaanni imeq atorlugu nukissiuutit annersaannit Utoqqarmiut Kangerluarsunnguanniit 988 TJ tunisassiarineqarsimavoq, Tasiilami 24 TJ, Qorlortorsuarmi 102 TJ, Sisimiuni 168 TJ aamma Ilulissani 269 TJ tunisassiorsimasut.
Nukissiuutinik pingaarnernik tunisassiorneq 1993-imiilli annertusiartorsimavoq, taamani Kalaallit Nunaanni imeq atorlugu nukissiuutit annersaat Utoqqarmiut Kangerluarsunnguaneersoq atuutsilersinneqarpoq. 2004-mi decembarimi Tasiilami imeq atorlugu nukissiorfik atulerpoq, Kujataanilu Qorlortorsuarmi nukissiorfik 2007-imi atulerluni. Qorlortorsuarmi imeq atorlugu nukissiorfimmit illoqarfiit Qaqortoq aamma Narsaq pilersorneqarput, taanna siullersaalluni illoqarfik qaninneq kisiat pilersunngilaa. Sisimiuni imeq atorlugu nukissiorfik 2010-mi apriilimi sisamaatut atulerpoq. Imeq atorlugu nukissiorfiit tallimaat Ilulissaniittoq 2012-imi atulerpoq pisortatigoortumillu atoqqaarfissiorneqarluni 2013-imi septembarimi.
Atajuartussamik nukissiuutit allat nukissiuutini atuinermi annikikkaluartut, isorliunerusuniittunut sunniuteqarluarput. Taakku tassaapput anorisaateeqqaat, imeq atorlugu nukissiorfeeqqat, seqernup qinngorneranik nukissiorfiit aamma aalisakkat orsuinik nukissiorfiit. Taakku suli nukissiuutinut paasissutissanut ilanngunneqanngillat.
Nukissiuutit pingaarnernit tunisassiarineqarnerisa annertusiartornera malillugu namminut pilersorneq annertusiartorpoq, taamaasillunilu Kalaallit Nunaanni oliamik pisariaqartitsineq annikilliartorluni.
4.1 Imminut pilersorneq
Imminut pilersornerup annertussusaa tassaapput nukissiuutit pingaarnerit nukissiuutinit atukkanut tamarmiusunut sanilliunneri.
1996-mi imminut pilersorneq 7,7 pct.-iusimavoq. Titartakkami ataaniittumi takuneqarsinnaavoq 2009-mi imminut pilersorneq annertusingaatsiarsimasoq, 2008-mi Utoqqarmiut Kangerluarsunnguani nukissiuut annertusineqarpoq, tamannalu takuneqarsinnaavoq 2009-mi tunisassiornerup annertusisimaneratigut. 2009-mi nammineq pilersorneq 11,0 pct.-imut qaffappoq.
Nukissiuutit pingaarnerit 2010-mi aamma 2011 2009-mut sanilliullugit apparput, uffa imminut pilersorneq annertusigaluartoq. Kalaallit Nunaata sineriaani oliaqarfinnik misissuinerit gasoliamik atuiffiungaatsiarsimaneri tassunga pissutaapput.
2011-imili oliamik misissuilluni qillerisoqaqqinngilaq. 2012-imilu aningaasaqarneq ajorsiartorsimavoq. Nukissiuutit pingaarnerit annertusiartornera ilutigalugu aningaasaqarnerup ajorsinera pissutaalluni 2015-imi imminut pilersorneq 18,3 pct.-imut pisimavoq annertunerpaajulluni.
2016-imi imminut pilersornerup annertussusaa 17,4 pct.-imut apparpoq. Apparneranut, kissamik annikinnerusumik pisariaqartitsineq tunngavigalugu kissamik tunisassiornerup apparnera aamma aningaasaqarnerup ilorraap tungaanut pinera, pissutaapput. Aningaasaqarnerup ilorraap tungaanut pinerata kinguneranik nunap iluanit ikummatissanik ass. motorbenzinamik aamma petroliamik)Jet A-1-imil atuineq annertusivoq.
2020-p tungaanut imminut pilersorneq 16,5 pct.-ip aamma 17,7 pct.-ip akornanni nikerarsimavoq. 2020-mi imminut pilersorneq 18,3 pct.-iuvoq
Titartagaq 15. Imminut pilersornerup annertussusaa
|
Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfik, https://bank.stat.gl/ENN6KEY |